Column Awater: Dichter, treed uit uw bundel

Onlangs kreeg ik schokkend nieuws te verwerken: in Vlaanderen is de verkoop van poëzie met 16 procent gestegen. Reken daarbij de jaarlijkse piek in Nederland en Vlaanderen met dank aan de poëzieweek en je zou denken dat gedichtenbundels tegen de dalende boekenverkoop in gaan. Wat me opvalt is dat de top vier van de verkoop in Vlaanderen bestaat uit bundels van de Canadees-Indische dichteres Rupi Kaur. Zij zocht en vond haar publiek via Instagram. Is dat het signaal dat dichters zich massaal op de markt van de internetpoëzie moeten storten?

Over de gedichten van Rupi Kaur valt veel te zeggen. Ze verkocht er wereldwijd meer dan twee miljoen van. In de bundels worden haar vrije verzen vergezeld door bescheiden, zelfgemaakte illustraties, net zoals je die op haar Instagramaccount vindt. De gedichten (die je ook als citaten kan bekijken) zijn zeer toegankelijk, wat de populariteit bij het grote publiek verklaart. Die toegankelijkheid wordt door critici dan weer verworpen en  – wellicht terecht – afgezet als ietwat cliché. Kwalitatief of niet, Kaur laat miljoenen mensen poëzie lezen en vult wereldwijd zalen met haar optredens. Een poëtisch succes waarvan veel dichters dromen en dat dankzij een app op haar smartphone.

Een korte rondvraag op mijn Facebookpagina leert me dat veel van m’n volgers alleen online poëzie lezen. Regelmatig krijg ik zelfs het antwoord dat de poëzie die ik verspreid de enige is die ze lezen. In een onderzoek van Kila van der Starre las ik dat er in Nederland nu al meer poëzie op het internet wordt gelezen dan uit bundels. Ik besef erdoor dat ik meer moet inzetten op de gedichten die ik op het internet verspreid, maar ik heb eerlijk gezegd niet zoveel zin in het onderhouden van mijn Facebook- en Instagrampagina. Ik bekijk het als een tijdrovende en aandachtsgeile bezigheid die helaas steeds meer nodig blijkt te zijn als je een groot publiek wil bereiken. Het is dat of teksten beginnen schrijven voor huwelijken en begrafenissen.

Dat de poëzieverkoop met 16 procent gestegen is, is eigenlijk niet zo’n wonderlijk verhaal als je weet dat de top 100 van de best verkochte bundels een gemiddelde verkoop heeft van 200 boeken. Dat wil niet zeggen dat poëzie niet leeft, integendeel zelfs, het gaat er eerder om dat poëzie zich uit het boek heeft verplaatst. Er zijn stadsdichters bij de vleet, overal vind je poëtische muurschilderingen, en poetryslams waren nog nooit zo populair. Het is dus meer dan ooit het moment voor de dichter om uit zijn bundel te treden en in contact te komen met zijn publiek.

18 december 2019